Marian Mezynski Gristmill

Is left but a miller - Marian Mężyński (b. 1919), the son of a miller Johann Mężyński (b. 1875.), the grandson of a miller Mikolaj Mężyński (b. 1849.), and the great grandson of a miller Adalbert Mężyński (b. c1806). It is not known if his great grandfather Adalbert was the first miller in the area. However, in any event, there are no memories of any other miller families prior to the Mężyński family. All indications are that Adalbert Mężyński or perhaps his father, whose name we do not know, had come during the time Wincenty Suchorzewski.

The last descendant of Bardo millers—Marian Mężyński, a man still in full strength and health, although they worked in the profession 54 years, does not feel either fatigue from life, fatigue from work, or worldly grief. He began learning the profession in his father's windmill, where he and his grandfather did not even fall asleep over a bowl of noodles. Those were beautiful times; in the village were two windmills, whose owners would compete on the quality of flour, with good winds and customers. While the flour and the customers always came to order, there was no way to control the wind. Of course, an experienced miller could perfectly orient the windmill to take full advantage when the winds came, but even this knowledge had no guarantee as to the strength and sustainability of the life-giving gusts.

Sometimes now better, now worse, but never a man was not sure when the meal has reached the desired flow properties, when will you stop to listen to the creaking sound of blades and sliding in the pipes sorts of grain. Wiatrak Mężyńskich, koźlak z długim dyszlem, można było nakierować na tę stronę świata, skąd wiało, choć przecież bywały całe tygodnie, że nie wiało wcale, albo tak słabo, że o dobrym mieleniu nie było nawet mowy. Windmill Mężyńskich, Koźlak long drawbar, could be on this page to direct the world, where the wind blew, even though tended to weeks, it did not wind blew, or so weak that a good grinding was not even speech. A bywało i tak, że na gwałt trzeba było zmniejszyć powierzchnię łopat, aby ostre podmuchy lub ciągła, silna zawieja nie narobiła szkody. And at times, and so that the violence had to be reduced blade surface to sharp blasts or continuous, strong Zawieja has caused no damage. I tak to żyło się całe lata od wiosny do jesieni i od zimy do lata, między zwyczajnym śrutowaniem żyta a szykowaniem pszennej mąki na śwąteczne placki. And so it lived for years from spring to fall and from winter to summer, between the ordinary and szykowaniem grinding wheat flour tortillas for śwąteczne.

W takiej atmosferze iw takiej niezwyczajnej zwykłości dorastał na młynarza Mężyński Marian, który miał doczekać prawdziwej rewolucji, głównie w technice napędu. In such an atmosphere and in such unusual ordinariness grew up on the miller Mężyński Marian, who was looking forward to a real revolution, mainly in technology drive. Zaczynał u ojca i dziadka jako piętnastoletni wyrostek, poszedł potem na kurs młynarski do Gniezna, a gdy przejął już na własne barki część młynarskiego trudu, kiedy poznał tajniki maszyn i urządzeń najlepszych europejskich firm, kiedy wreszcie zaczął przemyśliwać nad unowocześnieniem technologii w rodzinnym wiatraku - nastała wojna. He started with his father and grandfather as a lad of fifteen, and then went to the mill rate to Gniezno, and when he took on his own shoulders part of the milling trouble when he met the secrets of plant and machinery the best European companies when it finally began to speculate on the upgrading of technology in the family windmill - there was war. Okupant bardzo dbał o wykorzystanie całego potencjału rolnego. Invader very cared to use the full potential of agriculture. Wiadomo - jedzenie należało do najważniejszych surowców strategicznych. Unknown - food was the most important strategic resources. Dlatego nad wiatrakami, nad młynami wodnymi i parowymi, nad całym młynarstwem wielkopolskim zawisła decyzja o zakazie przerabiania na mąkę żyta i pszenicy. Therefore, the windmills, water mills and the steam, the whole Wielkopolska millers hung decision to ban the processing of rye and wheat flour. Wolno było jedynie śrutować część zbóż na potrzeby gospodarskie. Were allowed only a bruise to the needs of the grain farm. Poza tym, co dotyczyło także Barda, nie zmieniło się życie, nie zmieniły się obowiązki, nie wymieszały się pory roku ani strony świata. Besides, what concerned the Bard, life has not changed, have not changed duties, he blended the season or the world.

Nadal trzeba było łowić wiatr, nadal trzeba było słuchać co mówią skrzypiące spojenia wiatracznych belek i jak wędruje nielegalna czasem mąka do legalnych worków i na polskie furmanki. Still had to catch the wind, you still need to listen to what they say seam wiatracznych creaking beams and as time goes illegal to legal flour sacks and the Polish carts. Nadszedł rok 1945 i wszystko zaczęło się od nowa. It is now 1945, and everything started from scratch. Tym razem jednak świat zmieniał się niemal z dnia na dzień. But this time the world has changed almost overnight. To co przed wojną iw czasie wojny było polskie, patriotyczne i uczciwe, nagle stawało się wrogie, kułackie, imperialistyczne a nawet zbrodnicze. What before the war and during the war was Polish, patriotic and honest, he suddenly became hostile, kułackie, imperialist and even murderous. Przemiany społeczno-gospodarcze lat czterdziestych i pięćdziesiątych nie ominęły i bardzkich wiatraków. The socio-economic forties and fifties are not left behind and bardzkich windmills. Tym razem, wyemancypowany już i politycznie uświadomiony lud pracujący wsi polskiej nie korzystał z podejrzanych usług prywatnych młynarzy. This time, already emancipated and politically conscious working people of the Polish countryside has not benefited from suspicious of private millers. Słynna wtedy dewiza, głosząca, że "każda dodatkowa fura gnoju, to nóż w plecy imperializmu zachodniego", stawała się niekiedy wystarczającą bronią przeciw amerykańskiej stonce ziemniaczanej zrzucanej z samolotów, i przeciw wrogom klasowym, którzy polskiej, dziarskiej młodzieży próbowali podsuwac wódkę. Then the famous motto, proclaiming that "each additional cartload of manure, the knife in the back of the western imperialism", became sometimes enough weapons against American stonce potato dropped from airplanes, and against class enemies, who are Polish, brash youth tried Suggest vodka.

W wiatraku Mężyńskich wódki co prawda nie podsuwano i stonki nie produkowano, ale przecież - jak twierdził wtedy niejeden powiatowy demagog-neofita - prowadzono wrogą, kułacką robotę, mieląc prywatnymi urządzeniami prywatne zboże na prywatną mąkę, z której dziarskie ręce młodych piekarzy miały wypiekać socjalistyczny chleb sojuszu robotniczo-chłopskiego. Ukrócono więc ten proceder, kasując mielenie i znowu zezwalając tylko na śrutowanie zboża dla potrzeb okolicznego ciągle jeszcze nieuświadomionego rolnictwa. The windmill Mężyńskich vodka, it is true, and suggests no beetles are not produced, but then - as he said if more than one district demagogue-convert - was carried out hostile kułacką work, grinding equipment private private private cereal flour, from which the brash young baker's hands were socialist bake bread worker-peasant alliance. Ukrócono so the practice are, by deleting the grinding and again allowing only sandblasting grain for the surrounding farming is still unconscious. Umiejętności Mariana Mężyńskiego sprawdzano też nieustannie głównie w sferze rachunkowości młynarskiej. Przynajmniej raz w miesiącu wpadała bardzo ważna komisja i dokładnie przeważała cały towar znajdujący się w wiatraku. Skills Mariana Mężyńskiego also constantly examined mainly in the sphere of accounting milling. At least once a month fell into a very important committee and thoroughly dominated the entire product located in the windmill. Gdy ilość w workach nie zgadzała się z ilością w księgach, następowały zdecydowane represje finansowe. When the number of bags did not agree with the amount in the books, followed by a strong financial repression. I tak za kilka kilogramów własnej mąki, uzyskiwanej z własnego zboża, wyhodowanego na własnym polu - właściciel wiatraka kilkakrotnie karany był przez kolegia do spraw wykroczeń. And so a few kilograms of flour on its own, which derives from his own corn, grown on their own field - the owner of the windmill was repeatedly punished by colleges for the offenses.Ale przetrzymał i to, wiedząc, że rację mają ci, którzy mają czyste ręce i spokój ducha. But it survived and, knowing that right to those who have clean hands and peace of mind. I nie pomylił się - antykułacki miecz zardzewiał i rozpadł się jak bicz z piasku, a on, uczciwy młynarz pozostał. And do not be mistaken - antykułacki rusty sword and collapsed like a whip from the sand, and he remained fair miller.

W tym czasie podciągnięto do Barda prąd elektryczny, który uniezależniał młyny zbożowe od kaprysów aury i zachcianek lokalnych monsunów. During this time, for Barda podciągnięto electricity, which uniezależniał grain mills to the whims and caprices of local aura monsoon. Gospodarstwo Mężyńskich znajdowało się na wschodnim krańcu wsi, a wiatrak stał jeszcze dalej, na lekkim wzniesieniu, kilkaset metrów w stronę Chwalibogowa. Mężyńskich farm was on the eastern edge of the village, and the fan was still on, on a slight hill, a few hundred meters towards the Chwalibogowa.Ponieważ ciągnięcie prądu do wiatraka okazało się z wielu powodów nieopłacalne, postanowiono przyprowadzić wiatrak do prądu. Since the pulling power to the fan turned out to be unprofitable for many reasons, decided to bring a windmill to power. Co się dało - rozmontowano, wiatrak wsadzono na odpowiedniej długości okraglaki iw kilka dni paru mężczyzn przeciągnęło go polem w okolice zabudowań. What they could - was dismantled, a windmill was put on the appropriate length of logs in a few days a couple of men dragged him around a field in the buildings. Wiatrak w przstrzeni pokonał zaledwie 500 metrów, ale w czasie, niemal natychmiast, przeskoczył całą epokę. Windmill in przstrzeni defeated only 500 meters, but at the time, almost immediately, jumped over a whole epoch. Do ponownie zamontowanych maszyn podłączono silnik elektryczny i dalej robiono to, co było dozwolone i na co zezwalały aktualne przepisy i ustawy. To re-mounted electric motor connected machines and then done what was permitted and what the current permit rules and laws.

Kiedy na świecie nieco się rozwidniło, gdy ustąpiły ciemności kryjące ziemię, ostatni z rodu Mężyńskich przystąpił do wznoszenia murowanego młyna z prawdziwego zdarzenia. When the world is a bit broke, when the opaque darkness gave way to the ground, the last of the family Mężyńskich proceeded to erect a brick mill real. W roku 1965 za zezwoleniem wszystkich świętych i ku chwale postępowej wsi polskiej uruchomiono prywatny młyn zbożowy z napędem elektrycznym. In 1965, with the consent of all the saints and the glory of a Polish village of progressive grain mill running private vehicles. Skończyło się śrutowanie, zaczęło się - po raz drugi już w życiu pana Mariana - prawdziwe młynarstwo. A wiatrak? I ended up shot blasting, it started - the second time in my life have you Mariana - real milling. A windmill? Wiatrak z czasem coraz bardziej podupadał, aż pewnego lata został rozebrany i spoczął we fragmentach na placu obok zabudowań gospodarskich. Windmill of time more and more declined, until it was demolished some years, and rested in part on the square next to the farm buildings. Dzisiaj mocno trzeba by się napocić, aby w pokrzywach znaleźć jaką śrubkę czy kawałek deski, najostateczniejsze resztki dawnej świetności. Today, much would have to be sweat, in order to find what pokrzywach screw or piece of board, najostateczniejsze remnants of former glory.Czasy się zmieniają, wiatraki odchodzą na emeryturę, a młynarze - przywykli do niezawodnego napędu elektrycznego, rozstają się ze swoimi rodzinnymi pamiątkami z bólem serca, ale i zmuszeni koniecznością dziejową. Times are changing, retiring windmills and millers - are accustomed to reliable electrical power, split with his family with a heavy heart gift, but a historical necessity, and forced.

Ta sama konieczność dziejowa sprawiła, że już przed pierwszą wojną światową młyny zaczęły wypierać wiatraki, a wlatach 1920 - 1939 wiatraki zajmowały się głównie śrutowaniem, gdyż mąkę niemal wyłącznie przecierały młyny. The same need for historical caused that even before the First World War, the mills began to displace the windmills, and In the years 1920 - 1939 wind turbines were engaged in grinding mainly because almost exclusively przecierały flour mills. Zaś po drugiej wojnie światowej wiatraki zostały niemal całkowicie wyparte przez technikę i elektryfikację z jednej strony oraz przez małe, gospodarskie śrutowniki z drugiej. And after the Second World War, the windmills have been almost entirely driven by technology and electrification on the one hand, and the small farm śrutowniki other. W świetle tych przemian, dzieło życia Mariana Mężyńskiego - murowany młyn elektryczny z pełnym oprzyrządowaniem jest logicznym następstwem przemian cywilizacyjnych, które w Bardzie zapoczątkowali Suchorzewscy jeszcze pod koniec XVIII stulecia. In light of these developments, the work life of Marian Mężyńskiego - brick mill machinery with full instrumentation is a logical consequence of change of civilization that is more Suchorzewscy yet launched in the late eighteenth century.

Oglądając ten, jeden z niewielu w okolicy prywatnych młynów, można na metkach maszyn tam zainstalowanych odczytać takie np. napisy: "FABRYKA MASZYN MŁYŃSKICH, OSTRÓW WLKP., MAXIMOWICZ-SZEJNER-LESIŃSKI", "GEBRÜDER BÜHLER, UZWAIL SCHWEIZ, NUMMER 57416", "GANZes Tsa DANUBIUS, BUDAPEST 1923, 37998". Watching this, one of the few in the area of private mills, machines can be instantly installed metkach read such inscriptions such as "FACTORY mill mechanism, OSTRÓW WLKP., MAXIMOWICZ-Szejner-Lesinski," "GEBRÜDER BÜHLER, UZWAIL SCHWEIZ, NUMMER 57,416, "Tsa GANZes DANUBIUS, BUDAPEST 1923, 37,998. Napisy odczytane z szafy aspiracyjnej i walców młyńskich mówią wiele o kulturze materialnej tych ziem i tego regionu, mówią też coś o ludziach, którzy zajmowali się produkcją urządzeń młyńskich. Jednak, aby odczytać ukrytą za tymi słowy historię, trzeba by wgłębić się w historię przemysłu europejskiego, a na to miejsca tutaj nie ma. Subtitles are read from the closet and rolling mill aspiration say much about the material culture of these lands and the region, they say something about people who were involved in the production of mill equipment. But to read the hidden story behind these words, you need to probe the history of European industry , and this place is not here.

Nie będzie przesadą jeżeli powiemy, że młyn i młynarstwo to dwie największe miłości Mariana Mężyńskiego. Dwa suche i niewiele mówiące laikowi słowa: "młyn" i "młynarstwo", ale ile się za tym kryje zdarzeń, olśnień i trudnej do opisania radości trwania, wie tylko ten, kto poświęcił się swemu zawodowi bez reszty, kto umie przypatrywać się z boku i milczeć kiedy gra serce młyna. It is no exaggeration if we say that the mill and milling are the two greatest love Marian Mężyńskiego. Two little dry and describe about saying the words "mill" and "milling", but how much is behind this event, dazzle and difficult to describe the duration of joy, you know Only one who has devoted himself to his profession without the rest, who knows how to look at the side and be silent when the heart of the mill game. Przecież młyn to nie tylko zboże na początku i mąka na końcu, to nie tylko walce, sita, sortowniki i całe kilometry pasów transmisyjnych, to przecież także cisza bezruchu i muzyka sfer, gdy na wszystkich piętrach młyna grają swoje partytury bezbłędnie wyregulowane maszyny, w których to, co ruchome musi jak ulał pasować do tego, co statyczne, w których to, co dźwięczy musi pasować do tego, co milczy, w których to, co wznosi się odpowiada dokładnie temu, co opada. After all, the mill is not only at the beginning of grain and flour at the end, is not only a fight, sieves, sorters, and the whole kilometers of conveyor belts, that's the stillness, silence and music of the spheres, if at all floors of the mill play their scores perfectly adjusted machine, in which what must be moving like a glove fit for what static, which is what rings must match what is silent, which is what rises to correspond exactly to what falls. I tylko wprawne ucho zakochanego w swoim zawodzie człowieka potrafi wyłapać fałszywe nuty, zachwiany rytm, rozpadającą się harmonię. I only trained ears in love with their profession of man is able to catch a false note, disturbed rhythm, harmony decaying. I tylko to ucho (oraz czasem oko i dłoń szukająca w plątaninie przewodów ponad normę rozgrzanych miejsc) łowiąc te wszystkie najdrobniejsze nawet niedomogi kilkupiętrowego młyńskiego zegarka, informuje człowieka o tym, co dzieje się i co przeszkadza, co żyje i co umiera, co można przepuścić, a co natychmiast zatrzymać. I only ear (and sometimes the eye and hand searching in the tangle of wires than standard incandescent seats) catching all of these, even the smallest niedomogi kilkupiętrowego mill watch, informs man of what is happening and what hinders, what lives and what dies, what can pass and what is to stop immediately. Jest to sztuka, której nikt z nas nie opanuje w dwa tygodnie czy nawet w pięć lat. It is an art, which none of us mastered in two weeks, or even in five years. na to trzeba całego życia. it must be a lifetime. Na to trzeba całego serca i całej duszy, na to trzeba wielkiej miłości. It must be all my heart and all your soul, it must be great love.

Marian Mężyński, gdyby urodził się raz jeszcze i raz jeszcze miał możliwość wyboru, bez namysłu wybrałby takie samo życie w tym samym zawodzie. Marian Mężyński if born again, and once again had a choice, without hesitation, have chosen the same life in the same profession. Lata doświadczeń, duża wiedza praktyczna i mistrzowskie opanowanie tajników teoretycznych, sprawiają, że obecnie, młyn w takim kształcie jaki można oglądać od środka, jest bez reszty dziełem jego rąk i jego umysłu.Zasady młynarskiego rzemiosła nie zmieniają się, ale zmieniają się poszczególne rozwiązania, udoskonalenia, pomysły dla przyszłych użytkowników. Years of experience, knowledge, and a large master mastering the intricacies of theoretical, make out, the mill in such a shape that can be seen from the inside, it is totally the work of his hands and his craft umysłu.Zasady milling does not change, but change with different solutions, improvements, ideas for future users. Wiele z tego wykonał ostatni z rodu bardzkich młynarzy osobiście, wiele ulepszył w czasie bezsennych nocy, gdy wyobraźnia zastępowała rysunek techniczny, a ołówek i kartka papieru deskę kreślarską. Jezeli komu na tym zależy, może poprosić Mariana Mężyńskiego, aby z pamięci odtworzył cały ten młyn raz jeszcze. Much of this made the last of the family of millers bardzkich personally, much improved during the sleepless night, when imagination replace technical drawing, a pencil and a piece of paper Drawing board. If anyone on this subject, you may ask Marian Mężyńskiego that recreated from memory the entire mill again. I stanie się ciałem słowo, bo prawdziwy młynarz, to jest taki ktoś, kto swoją sztukę opanował całkowicie i do końca, kto swojego młyna nie zdradzi do ostatniej chwili, kto oddając go swemu następcy, będzie troszczył się o dobre imię FIRMY io to, aby świat każdego dnia zaczynał się właśnie od zaklinania zboża w mąkę, mąki w chleb, chleba w życie. And the word become flesh, for real miller, this is the one who completely mastered his art and to the end, who will not betray his mill until the last moment, who is giving it to his successor, will be cared for the good name of COMPANY and that the world each day began with just the enchantment of grain flour, flour into bread, bread of life.

Ostatni młynarz, bezdzietny wdowiec, zajmujący się w wolnych chwilach pszczelarstwem, nie przypomina sobie, aby odmówił komukolwiek wejścia do swojego królestwa. Mełł w piątek iw świątek, mełł w dzień iw nocy, mełł na wiatr i na prąd, mełł zawsze - jak jego ojciec i dziad - zawsze gdy była potrzeba, aby nikomu nie zabrakło mąki na chleb i na placek. The last miller, childless widower, engaged in beekeeping in his spare time, do not remember if anyone refused entry to her kingdom. Mell on Friday, and Swiatek, ground day and night, on the ground the wind and current, ground forever - like his father and grandfather - has always been a need to tell no one ran out of flour for bread and cake. Do dzisiaj zjeżdżają się do jego młyna gospodarze z wielu gmin iz odległych miejscowości. To come here today to his mill hosts of many communities and remote locations. Mają zaufanie do jego ucha, jego ręki i jego wrsztatu. They have confidence in his ear, his hand and his wrsztatu. Czy może być większa nagroda dla ostatniego prawdziwego młynarza? What could be more reward for the last true miller?

I chociaż nie wszystko w życiu naszego młynarza szło jak po maśle, nie wszyscy i nie zawsze potrafili zgłębić jego własną cichą filozofię, to przecież - nawet jeżeli jest się bezdzietnym wdowcem - który musi przekazać młyn w młode ręce, prawda, którą nosi w swoim sercu iw swoim umyśle, prawda czterech przynajmniej pokoleń bardzkich młynarzy, prawda uwięziona w szumie wiatru i buczeniu silnika jest tym, bez czego nie da się przeżyć tylu lat w jednym punkcie na kuli ziemskiej pod wezwaniem stale tej samej troski, w imię świętości, której na imię PRACA. And although not everything in life, our miller went smoothly, not all and not always able to explore his own philosophy of quiet, that's - even if it is a childless widower - who must provide the mill in young hands, the truth that he bears in his heart and in your head, do not you at least four generations of millers bardzkich, truth imprisoned in the noise of wind and the engine is buczeniu including, without which it is impossible to survive for so many years at one point on the globe dedicated to constantly the same concern, in the name of holiness, whose name JOBS. To mówią nam nasze własne lęki poranne i mądre oczy ostatniego prawdziwego młynarza. It tells us our own fears morning and wise eyes last true miller.

(Photo and rough translation taken from: http://www.sspchwalibogowo.webpark.pl/historia/mlyn.htm; other information was obtained from descendant Stanley Mezynski)